Otomatik Şanzıman Yag Degişimi Ne Zaman Yapılmalı?

Öncelikle bazı sürücüler tarafından bilinmeyen bir durumdur. Otomatik şanzımanlarda yağ değişir mi? Evet otomatik şanzımanlarda belirli periyodlarda yağ değişmesi gereklidir ve önemlidir.

Otomatik şanzımanlar kullanıldığı mekanik ve robotik siteme göre değişik kategorilere ayrılan yağlar kullanmaktadır. Özellikle bağlantı ve aktarma kısımlarında kullanılan O Ring ler yağın belirleyici elemanlarından biridir. Bu konuyu şöyle özetleyebiliriz. O Ring ler belirli özelliklerde üretilmektedir. Bu ayrıştırıcı özellik başlıca sıcaklık değeri denilen özelliktir. Tıpkı fren sistemlerindeki hidrolik yağların DOT-3 / DOT-4 şeklinde ayrılması gibi, DOT-3 kullanılan siteme DOT4 koyarsanız oringler ve kauçuk basınç kontrol valfleri ile iç kauçuk elemanlar özelliğini hemen yitirerek sistemi çalışmaz hale getirirler. Fren pedalı boşalır ve fren tutmaz. Bu durumda bütün İç tamir taımları ile bağlantı O Ring leri değişmesi gerekir.

Aynı şekilde otomatik şanzımanlarda niteliğine göre farklı yağ numaraları kullanılır

Yağlar formül ize edilirken gelişen teknoloji ve kullanım ömrü ile sürtünme/aşınma seviyelerinde daha iyi koruyucu olmaları açısından viskozite indeksi arttırıcılar, oksidasyon ve köpük önleyiciler gibi katkılar ilave edilerek en iyi performansı sağlaması hedeflenmektedir.

Yağlardan beklenen en önemli özellikler ise sırasıyla şunlardır,

-Düşük ısılarda tam akışkanlık ile hızlı ve temiz yağlama sağlamaları

-Çalışan sistemlerin içerisindeki kauçuk ve keçelerle tam uyumluluk sağlamaları

-Yağ kayıplarının minimum seviyede tutulması

-Zorlu ve performanslı çalışma koşullarında düzgün ve düzenli vites geçişleri

-Etkili sızdırmazlık 

-Çamurlaşma, lak ve tortuların oluşmasına izin vermemesi

Otomaik şanzıman yağlarının kullanım alanları sadece otomatik şanzımanlar değildir. Özellikleri sebebi ile öncelikle direksiyon yağı, bazı manuel şanzımanlar, tarımsal ekipmanların belirli hidrolik sistemleri ile endüstriyel sistemler ve parçalarda da kullanılmaktadır.

Özellikle viskozitesi azalmış, yağlama özelliğini kaybetmiş, katran ve çamurlaşma ile kıvamı bozulmuş, hissedilir derecede vites geçişleri ve gidişte fark görülmüş ise otomatik şanzıman yağınızın değişme zamanı gelmiştir.

Otomatik şanzıman yağı zamanında değiştirilmezse ne olur?

Öncelikle ilk akla gelecek olan durum, viskozitesi azalmış bir yağın ısınma ka sayısı artacağı için otomatik vites kutusunun içerisindeki aklınıza gelebilecek tüm dişli ve ekipmanlara artık yarar ve koruyuculuk değil zarar ve aşınmalar meydana gelmesini sağlayacaktır. Dişliler sürtünme sırasında birbirlerine zarar verecek adeta zımparalama yapılmışçasına aşınmalar oluşacaktır.

Otomatik şanzıman yağı değişim zamanları?

Otomatik şanzıman yağı peryodik değişim süreçleri her aracın marka ve modeline göre değişiklik göstermektedir. Bu durumda öncelikle aracınızın kullanım klavuzuna bakarak hareket etmenizi tavsiye ederiz. Uzman tamircilerin ortalama bir otomatik şanzıman yağı değişimi ve periyodik bakımı süreci olarak belirttiği zaman ise 60 bin km ve katları (120-180-240-310 bin km) olarak gösterilmektedir. Otomatik şanzıman yağı ile birlikte filtreleri ve bazı keçe ve oringlerinde değişebileceği unutulmamalıdır. Bu durumda otomatik şanzımanınızın ve şanzıman aksamınızın çok uzun yıllar boyunca sağlam ve sorunsuz çalışacağından emin olabilirsiniz. Doğru zamanlarda doğru yapılmış bakımlarla 30-40 yıldır hiç tamir görmemiş ve çok iyi durumda şanzımanlara rastlamak mümkün.

Sorunsuz ve iyi bir şanzımana sahip olabilmek için bilinçli kullanıcı olmak da çok önemlidir.

Yağın değişme zamanının ve şanzımanın durumu nasıl anlaşılır?

İlk aşamada şanzımanın karter kısmında bulunan alt tapasından bir miktar yağ alınır, içerisindeki çapaklanma miktarına, viskozite, akışkanlık, tortulaşma, renk, vs gibi durumlarına bakılır. 

ÖNEMLİ UYARI: Bu kontrolleri; işinde tecrübe ve yeterli uzmanlığa sahip otomatik şanzıman tamir – bakım servisi ustalarına yaptırmak en doğrusudur. Genel motor bakımı ile yağ satım ve ücretsiz değişim yapılan yerlerdeki ustaların konu hakkında öngörüleri bulunsa da yeterli bilgiye sahip oldukları düşünülmemelidir.

Unutulmamalıdır ki otomatik şanzımanların yağ seviye kontrolleri ile değişimi bile araç çalışır durumda ve viteste iken yapılır. Araç marka modeline göre kontrol şekli değişir.